SEL VE TAŞKINLARIN NEDENLERİ NELERDİR?

SEL VE TAŞKINLARIN NEDENLERİ NELERDİR?

1.Yağış Miktarı ve Özelliği

(Kısa sürede çok fazla miktara ulaşan sağanak karakterli yağış rejimi)

2.Bitki Örtüsü (doğal bitki örtüsünün tahribatı,orman ve meraların tahrip edilmesi)

3.Yanlış Arazi Kullanımı (çarpık şehirleşme, sel ve dere yataklarındaki yapılaşma yada su akışının engellenmesi,dere yataklarına çöp ve moloz dökülmesi,dere yataklarının yol haline getirilmesi ve daraltılması)

4.Jeomorfolojik Özellikler

a)Yükselti  b)Eğim   c)Bakı

(Yüzey şekillerinin ve özellikle eğim şartlarının sel ve taşkın için uygun olması)

5.Drenaj Özelliği

a)Yatak Özellikleri     b)Drenaj sistemi

(Akarsu drenaj sisteminin havzaya düşen yağışın aynı anda, kısa mesafelerde bir araya toplanmasını sağlayacak özellikte olması)

6.Toprak özelliklerinin yağış ile gelen suyun zemine sızmasını azaltan yapıda olması.

***Sel ve taşkınların meydana gelmesinde özellikle Yanlış Arazi kullanımının önemi son derece büyüktür.

Sel ve taşkınların yüzey şekilleri ile ilişkisi:

Eğimli sahalarda suların akışa geçme süresi kısa ve hızlı aktıkları için sel ve taşkın tehlikesi daha fazladır.

Akarsuyun drenaj tipi dairesel şekilde olması yan kollardan gelen suların aynı anda toplanmasına ve ani taşkın olmasına neden olmaktadır.

Yüksek sahalar daha fazla yağış almaları akışa geçen suyun fazla olmasına neden olurken alçak düzlük sahalarda ise akarsu yatakları sığlaşmakta ve özellikle de toplanan en fazla sular buralara gelince taşkın olmaktadır.

Sel ve taşkınların meydana gelmesinde insanın etkisi:

İnsanların bitki örtüsünü yok ederek suyun akışını hızlandırması,

Betonlaşma ile suyun toprak tarafından emiliminin azaltılması,

Alt yapının yetersiz olması,

Yanlış Arazi Kullanımı (çarpık şehirleşme, sel ve dere yataklarındaki yapılaşma yada su akışının engellenmesi,dere yataklarına çöp ve moloz dökülmesi,dere yataklarının yol haline getirilmesi ve daraltılması)

Sel ve taşkın risklerine karşı yeterli önlem alınmaması, sel ve taşkınlara hazırlıklı olmamak yoluyla bu afetin artması veya azalmasında etkili olmaktadır.